FMV Işık Lisesi robotik kulübü öğrencilerimizle hazırlanan projede ülkemizde e-ticaret faaliyetinde bulunan tüm işletmelerin ortak olarak kullanabileceği kargo teslimi ve iade işlemlerini yapabilecekleri, çevre dostu Teslim Al! Noktaları (Kargomat) modellenmektedir. Modellenen Teslim Al! noktası tasarladığımız mobil uygulama ile desteklenecek olup, e-ticaret sitesi fark etmeksizin tek bir uygulama üzerinden kargo alma, kargo iadesi ve anlık kargo takibi yapabilecektir. Kurguladığımız motivasyon seçenekleri ile kargosunu evden değil Teslim Al! Noktalarından teslim almayı tercih eden çevreci bir toplumun temelini atmak istiyoruz.
Sorun: E-ticaret sektörünün çok hızlı ivme kazanması ve sürekli artan kargoların kuryeler aracılığı ile dağıtımının gün geçtikçe imkânsız hale gelmesidir. Artan kurye ve motor sayısının çevreye olan etkilerinin olumsuz yönde olmasıdır.
Kargoda Teslim Alan Problemleri: Kargo teslim almayı bekleyen insanların temel problemleri “Şikâyet Var” gibi siteler üzerinden araştırılmış olup, bu tür sitelerden çıkarılan problemler şu şekilde;
- Son yıllarda online alışverişte yaşanan aşırı artış, bu artış karşısında kargo şirketlerinin artan talebini karşılayacak insan gücünün olmaması ve buna bağlı olarak insanların kargolarına geç ulaşmaları.
- İnsanların ev adreslerini yanlış ya da eksik yazmaları sonucunda siparişin yanlış adrese teslim edilmesi.
- Kargo taşıma sürecinde hasar alan, kırılan kargolar ve bunları iade etmenin zorluğu.
- Sık sık kaybolan kargolar ve sonucunda muhatap bulamama durumu.
- Kargo takip etme sıkıntısı
Kargo firmalarındaki sorunların sebepleri:
- Tekelliğin getirdiği rahatlık
- Sayıca yetersiz ve niteliksiz personel
- Şubeye göre değişen iş anlayışı
- Şube ve araçlardaki düzensizlik
- Yetersiz teknoloji kullanımı
Teslim Eden Problemleri: Kargo ve e-ticaret firmalarının yaşadıkları zorlukları da şu şekilde sıraladık. Bu problemleri çevremizdeki kargo çalışanlarından ve yaptığımız uzman görüşmelerinden tespit ettik.
- Pandemi döneminde ve sonrasında yaşanan aşırı yoğunluk,
- Pandemi sonrası artan online alışveriş alışkanlığı,
- Artan kargo sayısı nedeniyle ağırlaşan çalışma şartları,
- Hava koşulları ve yaşanan trafik kazaları,
- İnsanlar ev adreslerini hatalı girişi ve sonucunda da vakit ve enerji kaybı,
- Kargo dağıtımında kullanılan büyük araçların yakıt giderlerinin artması
Ayrıca artan online alışveriş ile beraber kargo dağıtımında artan kargo aracı ve motorlu kurye sayısındaki artışın büyük trafik sorunlarına ve hava kirliliğine neden olması büyük sorunlardandır. Var olan çözümler araştırılmış olup cirosu yüksek olan Trendyol gibi firmaların kendi kargomatlarını şehirlerdeki belli noktalara yerleştirdikleri görülmüştür. Yıllık cirosu düşük olan n11 gibi online ticaret firmalarının maliyeti nedeniyle kargomat kullanamadıkları görülmüştür. Ayrıca küçük esnafın ve insanların paket gönderme, teslim alma, iade süreçlerinde kargo firmaları ile çalışmaktan başka bir alternatifinin bulunmadığı tespit edilmiştir. O nedenle belediyeler aracılığı ile kargo teslim alma ve teslim etme noktalarının oluşturulması özellikler küçük e ticaret firmaları, esnaf ve insanlar için büyük kolaylık olacağını düşünüyoruz.
Çözüm
İstanbul’ da yaşanan yoğun kar yağışı nedeniyle birçok kargo ve e-ticaret firmasının karla kaplı ara sokakları aşamadığını, kargo firmalarının kargoları evlere ulaştıramadığından insanları şubelere yönlendirdiğini gözlemlenmiştir. Kargomatları olan Trendyol gibi e ticaret firmalarının bu süreci daha rahat atlattığını fakat diğer firmaların süreci yönetemediğini görülmüştür. Şubelerden dağıtım yapmaya çalışan firmaların çalışanlarının şubelere de ulaşamadığından iş yoğunluğunun arttığını aktardı. Yapılan tüm araştırmalarda e-ticaret sektörünün çok hızlı ivme kazandığından ve sürekli artan kargoların kuryeler aracılığı ile dağıtımının gün geçtikçe imkânsız hale geleceği tespit edilmiştir. Hatta artık e-ticaret sitelerinin aradan kargo firmalarını çıkarıp kendi dağıtım ve ulaştırma yollarını aradıklarını keşfettik.
Hedefimiz ülkemizde e-ticaret faaliyetinde bulunan tüm işletmelerin ortak olarak kullanabileceği kargo teslimi ve iade işlemlerini yapabilecekleri, çevre dostu Teslim Al! Noktaları yaratmaktır. Tasarladığımız mobil uygulama ile de bu noktaları desteklemektir.
E-ticaret sitesi fark etmeksizin tek bir uygulama üzerinden kargo alma, kargo iadesi ve anlık kargo takibi yapabilmektir. Tasarladığımız kargomatları esnaf ve vatandaşlarda kullanabileceklerdir. Örneğin sosyal medya üzerinden küçük satışlar yapıyor ve müşterilerinize ürünlerinizi gönderen küçük bir işletme veya evde ürettiğiniz ürünleri satan yapan bir girişimcisiniz. İşletmenize ya da evinize en yakın Teslim Al! noktasını seçen alıcılar için hiçbir kargo firması aracılığını kullanmanıza gerek yok.
Yürüyerek bile Teslim Al! noktasına paketi bırakabilir. Biz müşterilerde kargolarını yine yürüyerek teslim alabilir. Kargo firması aracılığını kaldırdığımızda çevreye olan katkılarının yanında küçük işletme, esnaf ve küçük girişimciler kargo firmalarına ücret ödememiş olacaklardır. Kargo firmalarındaki yoğunlukta azalma olacağı öngörülmüştür.
Kurgulanan motivasyon seçenekleri ile kargosunu evden değil Teslim Al! noktalarından teslim almayı tercih eden çevreci bir toplumun temelini atmak istiyoruz. Var olan tüm kargomat çözümleri çok az insan tarafından bilinmekte ve kullanılmaktadır. Sadece yüksek oranda ciro sahibi olan e-ticaret firmaları bu kargomatları kullanmaktadır. Belediye aracılığı ile esnafı, vatandaşları ve küçük girişimcileri dâhil eden ve projelendirilen hiçbir kargomat projesi bulunmamaktadır. Kargomatlardan kargosunu teslim alan ve en kısa sürede teslim alan kargo sahipleri için birçok motivasyon seçeneği düşünülmüştür.
